Действие четвертое

Та же комната в доме городничего

Явление I

Входят осторожно, почти на цыпочках: Аммос Федорович, Артемий Филиппович, почтмейстер, Лука Лукич, Добчинский и Бобчинский, в полном параде и мундирах.
Вся сцена происходит вполголоса.

Akto kvara

La sama ĉambro en la domo de la urbestro.

Sceno I

Eniras singarde, preskaŭ sur la pintoj de la piedoj: Ammos Fjodoroviĉ, Artemij Filippoviĉ, poŝtestro, Luka Lukiĉ, Dobĉinskij kaj Bobĉinskij, en plene paradaj uniformoj.

La tuta sceno estas parolata per mallaŭtigata voĉo.

Аммос Федорович (строит всех полукружием). Ради бога, господа, скорее в кружок, да побольше порядку! Бог с ним: и во дворец ездит, и государственный совет распекает! Стройтесь на военную ногу, непременно на военную ногу!
Вы, Петр Иванович, забегите с этой стороны, а вы, Петр Иванович, станьте вот тут.

Оба Петра Ивановича забегают на цыпочках.

Ammos Fjodoroviĉ (starigas ĉiujn duonronde). Pro Dio, sinjoroj, pli rapide faru rondon kaj observu pli da ordo! Ni ne devas malplaĉi al li: li veturas en la palacon, li komandas nepre laŭ milita maniero!

Vi, Pjotr Ivanoviĉ, metu vin je tiu ĉi flanko, kaj vi, Pjotr Ivanoviĉ, stariĝu ĉi tie.

Ambaŭ Pjotr Ivanoviĉ-oj alkuras sur la pintoj de la piedoj.

Артемий Филиппович. Воля ваша, Аммос Федорович, нам нужно бы кое–что предпринять.Воля ваша, Аммос Федорович, нам нужно бы кое–что предпринять. Artemij Filippoviĉ. Kiel vi volas, Ammos Fjodoroviĉ, sed ni devus ion entrepreni.
Аммос Федорович. А что именно? Ammos Fjodoroviĉ. Kaj kion nome?
Артемий Филиппович. Ну, известно что. Artemij Filippoviĉ. Nu, oni scias, kion.
Аммос Федорович. Подсунуть? Ammos Fjodoroviĉ. Ŝovi en la manon?
Артемий Филиппович. Ну да, хоть и подсунуть. Artemij Filippoviĉ. Nu jes, ekzemple ŝovi en la manon.
Аммос Федорович. Опасно, черт возьми! раскричится: государственный человек. А разве в виде приношенья со стороны дворянства на какой–нибудь памятник? Ammos Fjodoroviĉ. Estas danĝere, diablo ĝin prenu! Li faros krion: li ja estas regna homo. Sed eble en formo de donaco de la flanko de la nobelaro por ia monumento.
Почтмейстер. Или же: «вот, мол, пришли по почте деньги, неизвестно кому принадлежащие». Poŝtestro. Aŭ diri ekzemple: «Jen per la poŝto alvenis mono, pri kiu oni ne scias, al kiu ĝi apartenas».
Артемий Филиппович. Смотрите, чтобы он вас по почте не отправил куды–нибудь подальше. Слушайте: эти дела так не делаются в благоустроенном государстве. Зачем нас здесь целый эскадрон? Представиться нужно поодиночке, да между четырех глаз и того… как там следует — чтобы и уши не слыхали. Вот как в обществе благоустроенном делается! Ну, вот вы, Аммос Федорович, первый и начните. Artemij Filippoviĉ. Atentu, ke li per la poŝto ne forsendu vin ien malproksimen. Aŭskultu: ĉi tiuj aferoj ne tiamaniere estas farataj en bonorda regno. Kial ni tie ĉi estas kvazaŭ tuta eskadrono? Prezenti sin oni devas unuope, kaj sen atestantoj fari... nu, kion oni bezonas, — ke eĉ la oreloj ne aŭdu! Jen tiel oni faras en societo bonorda! Nu, jen vi, Ammos Fjodoroviĉ, komencu la unua.
Аммос Федорович. Так лучше ж вы: в вашем заведении высокий посетитель вкусил хлеба. Ammos Fjodoroviĉ. Jam pli bone komencu vi! En via institucio la eminenta vizitanto manĝetis panon.
Артемий Филиппович. Так уж лучше Луке Лукичу, как просветителю юношества. Artemij Filippoviĉ. Pli bone estos, se tion faros Luka Lukiĉ, kiel kleriganto de la junularo.
Лука Лукич. Не могу, не могу, господа. Я, признаюсь, так воспитан, что, заговори со мною одним чином кто–нибудь повыше, у меня просто и души нет и язык как в грязь завязнул. Нет, господа, увольте, право увольте! Luka Lukiĉ. Mi ne povas, mi ne povas, sinjoroj! Mi konfesas, mi estas tiel edukita, ke kiam ekparolas kun mi persono, kiu havas rangon per unu grado pli altan, mia animo tuj forkuras kaj mia lango engluiĝas en koton. Ne, sinjoroj, liberigu min, mi petas, liberigu min!
Артемий Филиппович. Да, Аммос Федорович, кроме вас, некому. У вас что ни слово, то Цицерон с языка слетел. Artemij Filippoviĉ. Nu, Ammos Fjodoroviĉ, krom vi ni neniun havas. Ĉe vi kun ĉiu vorto kvazaŭ Cicerono deflugas de la lango.
Аммос Федорович. Что вы! что вы: Цицерон! Смотрите, что выдумали! Что иной раз увлечешься, говоря о домашней своре или гончей ищейке… Ammos Fjodoroviĉ. Nu, nu! Cicerono! Vidu, kion ili elpensis! Se mi ian fojon entuziasmiĝas, parolante pri dorna hundaro aŭ pri ĉashundo...
Все (пристают к нему). Нет, вы не только о собаках, вы и о столпотворении… Нет, Аммос Федорович, не оставляйте нас, будьте отцом нашим!.. Нет, Аммос Федорович! Ĉiuj (sin premas al li). Ne, vi ne sole pri hundoj, vi ankaŭ pri la turo de Babelo bonege parolas ... Ne, Ammos Fjodoroviĉ, ne forlasu nin, estu patro por ni!... Ne, Ammos Fjodoroviĉ!
Аммос Федорович. Отвяжитесь, господа! Ammos Fjodoroviĉ. Lasu min trankvila, sinjoroj.
В это время слышны шаги и откашливание в комнате Хлестакова. Все спешат наперерыв к дверям, толпятся и стараются выйти, что происходит не без того, чтобы не притиснули кое–кого.
Раздаются вполголоса восклицания:
Oni aŭdas paŝadon kaj tusetadon en la ĉambro de Ĥlestakov. Ĉiuj konkure rapidas al la pordo, sin puŝas kaj penas eliri; tiu aŭ alia ricevas ekpremon. Oni aŭdas mallaŭtajn ekkriojn:
Голос Бобчинского. Ой, Петр Иванович, Петр Иванович! наступили на ногу!Ой, Петр Иванович, Петр Иванович! наступили на ногу! Voĉo de Bobĉinskij. Oj, Pjotr Ivanoviĉ, Pjotr Ivanoviĉ! vi piedpremis mian piedon.
Голос Земляники. Отпустите, господа, хоть душу на покаяние — совсем прижали! Voĉo de Zemlanika. Lasu, sinjoroj, ke mi ne mortu sen pentofaro, — vi tute min kunepremis!

Выхватываются несколько восклицаний: «Ай! ай!» — наконец все выпираются, и комната остается пуста.

Oni aŭdas ankoraŭ kelkajn ekkriojn: aj! aj! Fine ĉiuj sin elpuŝas kaj la ĉambro restas malplena.